Yasam
Moderator
Melatonin, halk arasında "uyku hormonu" olarak biliniyor ve özellikle geceleri, karanlık ortamda beynin epifiz bezinden salgılanıyor. Uyku-uyanıklık döngüsünün düzenlenmesinde kritik rol oynayan melatonin, yalnızca uykuya dalmayı kolaylaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda güçlü bir antioksidan olarak hücrelerin zarar görmesini engelliyor.
Uyku süresince beyin, atık maddeleri temizler, hafızayı güçlendirir, hücreleri onarır ve enerjiyi yeniden depolar. Uzmanlar, uyku kalitesinin artırılması için ortamın tamamen karanlık olması gerektiğini vurguluyor. Zira, uyku sırasında ortamda en küçük bir ışık bile melatonin üretimini engelleyerek sirkadiyen ritmin bozulmasına yol açıyor. Bu durum, kanser gibi ciddi sağlık risklerinin artmasına zemin hazırlayabiliyor.
Vücudumuz, sirkadiyen ritim adı verilen yaklaşık 24 saatlik doğal bir döngü ile çalışıyor. Bu iç saat, hormon salınımından hücre yenilenmesine kadar pek çok fonksiyonu kontrol ediyor. Işık, beynimize uyku ve uyanıklık zamanını bildiren en önemli sinyal. Bu nedenle, ışıklı ortamda uyumak, beynin bu döngüyü doğru yönetmesini engelliyor.
Melatonin, serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarını önleyen güçlü bir antioksidan. Serbest radikaller DNA mutasyonlarına yol açarak kansere zemin hazırlayabiliyor. Melatonin bu süreci engellemenin yanı sıra bağışıklık sisteminin anormal hücre büyümesine karşı savaşmasına destek veriyor.
Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), gece vardiyasında çalışanların veya ışıklı ortamda uyuyanların maruz kaldığı sirkadiyen ritim bozukluğunu “olası kanserojen” olarak sınıflandırdı. Yapılan araştırmalar, melatonin seviyelerindeki düşüşün özellikle meme ve prostat kanseri riskini artırdığını ortaya koyuyor.2014 yılında Cancer Causes Control dergisinde yayımlanan bir çalışma, karanlıkta uyuyan kadınların, ışıklı ortamda uyuyanlara kıyasla meme kanseri riskinin daha düşük olduğunu gösterdi. Teksas Üniversitesi’nin laboratuvar araştırmaları da melatoninin meme ve kolon kanseri hücrelerinin büyümesini yavaşlatabildiğini doğruladı. Chronobiology International dergisinde yayımlanan başka bir çalışma ise, düşük melatonin seviyesine sahip bireylerin kanser geliştirme riskinin yüksek olduğunu ortaya koydu.
Karartma perdeleri kullanarak dış ışığı engelleyin.Elektronik cihazları uyku saatlerinde kapatın; mavi ışık melatonin üretimini baskılar.Uyku maskesi kullanarak ışık girişini önleyin.Gece lambalarından kaçının, küçük ışık kaynakları bile melatonin üretimini azaltabilir.Gün içinde uyuyorsanız, mutlaka karanlık bir ortamda dinlenmeye çalışın.
Tamamen karanlıkta uyumanın sadece kanser riskini azaltmakla kalmadığı, aynı zamanda uyku kalitesini artırdığı, ruh halini iyileştirdiği, bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve hormon dengesi sağladığı bilimsel olarak destekleniyor.