Dünyadan Haberler
Moderator
ABD’nin Ohio eyaletindeki Case Western Reserve Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre, epilepsi ve huzursuz bacak sendromu tedavisinde yaygın olarak kullanılan gabapentin, bireylerde demans riskini artırabilir.
Regional Anesthesia Pain Medicine dergisinde yayımlanan çalışma, özellikle kronik bel ağrısı tedavisinde gabapentin kullanan kişilerde, demans ve bilişsel bozulma riskinin büyük oranda yüksek olduğunu ortaya koydu.
Araştırmacılar, 2004-2024 yılları arasında gabapentin reçetesi verilen 26 bin 400 hasta ile hiç reçete almayan aynı sayıda kişiyi inceledi. Yaş, tıbbi geçmiş ve diğer ağrı kesici kullanımları gibi faktörler dikkate alındıktan sonra şu sonuçlara ulaşıldı:Altı veya daha fazla gabapentin reçetesi alan bireylerin demans teşhisi alma olasılığı yüzde 29 daha yüksek. Aynı grup, hafif bilişsel bozulma teşhisi alma konusunda yüzde 85 daha fazla risk taşıyor.En dikkat çekici bulgu ise, genellikle ileri yaşlarda görülen demans riskinin, 35-49 yaş arası bireylerde gabapentin kullanımıyla birlikte iki katından fazla artması. Bu yaş grubunda hafif bilişsel bozulma riski ise üç katından fazla. 50-64 yaş arası hastalarda da benzer sonuçlar gözlemlendi.12 veya daha fazla kez gabapentin reçetesi alanların, demans geliştirme riski yüzde 40, hafif bilişsel bozulma riski ise yüzde 65 daha yüksek bulundu.
Gabapentin, 1993 yılında ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından epilepsi hastalarında nöbetleri kontrol altına almak amacıyla onaylandı. Başlangıçta bağımlılık riski düşük olduğu düşünülen ilacın güvenilirliği, zamanla opioid etkisini artırması nedeniyle sorgulanmaya başlandı. Çalışma, gözlemsel nitelikte olduğu için gabapentin ile demans arasında doğrudan bir neden-sonuç ilişkisi kurulamadı. Araştırmacılar, reçetelerde ilaç dozu ve kullanım süresine dair verilerin de eksik olduğunu vurguladılar.
Prof. Tara Spires-Jones ise "Bu tür istatistiksel analizler, diğer risk faktörlerini hesaba katmaya çalışsa da, bu çalışma gabapentinin doğrudan demans nedeni olduğunu kanıtlamaz. Çalışmada fiziksel aktivite düzeyleri değerlendirilmedi. Oysa kronik ağrı çeken ve gabapentin kullanan bireyler, daha az hareketli olabilir. Bu da demans riskini artıran önemli bir faktördür'' ifadelerini kullandı.
Bilinen diğer demans risk faktörleri arasında travmatik beyin hasarı, işitme kaybı, depresyon, yüksek tansiyon, diyabet, obezite ve sigara kullanımı yer alıyor. Uzmanlar, demans riskini azaltmak için sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sosyal etkileşim, sigaradan uzak durma ve alkol tüketimini sınırlama gibi yaşam tarzı değişikliklerini öneriyor.